Sosyal Medya Araçları

Sosyal Medya Araçları ( Social Media Tools)

Sosyal medya kavramının hayatımıza girmesi ile birlikte bireyler, sınırlı sayıdaki geleneksel medya aracının yanı sıra birçok içerik arasından seçim yapma şansına erişmiştir. Sosyal medya geniş kullanım alanları ile birlikte son zamanların en çok tercih edilen dijital mecrasıdır.



Sosyal medyanın var olabilmesi için gerekli mecralar olarak sosyal medya araçları, kullanıcılara geniş paylaşım olanakları sunmaktadır. Bu araçlar wikiler, sosyal ağlar, sözlükler, bloglar, mikrobloglar olarak sıralanabilir. (Kahraman, 2014: 21)

1. Wikiler: Wikiler bilgi paylaşmaya yönelik kullanılan mecralardır. Wiki, kullanıcıların herhangi bir web tarayıcısını kullanarak web sayfası içerikleri yaratmalarını ve içerikleri düzenlemelerini sağlayan bir sunucu yazılımıdır. (Güçdemir, 2012: 38)

Wiki yapısıyla ansiklopedi hizmeti sunan wikipedia.org dünyanın en çok kullanılan wiki tabanlı platformudur. Wikipedia 262 dil 12 milyondan başlığı ile insanlık tarihinin paylaşıma açık en büyük bilgi kaynağı olarak kabul edilmektedir. (Kahraman, 2014: 22)

Kullanıcıların biçimlendirilmesine katkıda bulunabileceği wikiler sayesinde bilgiye erişmek ve bilgiyi depolamak çok kolay bir hale gelmektedir.

2. Sosyal Ağlar: Web 2.0’ın hayatımıza girmesi ile birlikte yükselişe geçen sosyal ağlar, kullanıcıların bağlı oldukları gruplarla iletişimini sağlarken metin, fotoğraf ve video gibi pek çok içeriği paylaşmalarına da izin vermektedir.

Facebook, YouTube ve MySpace gibi sosyal paylaşım ağları kullanıcıların sosyal aktivitelerinin önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Facebook gibi bir takım sosyal ağlar kişilerin arkadaşları ile iletişime geçmelerini ya da yeni arkadaşlar edinmelerini sağlarken Linkedin gibi bazı sosyal ağlar da kişiler arası iş ve kariyer iletişimini sağlamaktadır.

Bireyler, sosyal paylaşım ağları üzerinde kendilerine özel bir profil hesabı açabilir, arkadaşları ya da yeni tanıştıkları üyelerle iletişim kurabilir, herhangi bir konuya ilişkin görüşlerini paylaşabilirler. Geniş kitlelere ulaşılmasını sağlayan sosyal paylaşım ağları, özellikle genç kuşak tarafından tercih edilmektedir. Bu özelliği ile sosyal paylaşım ağları şirketler ve markalar tarafından da hedef kitleleri ile karşılıklı paylaşımlarda bulunmak üzere kullanılmaktadır. Aynı zamanda sosyal ağlar, önemli politik olayların başlamasında ve gelişmesinde de etkili olmaktadır.

3. Sözlükler: Bilgiye en çok ulaşılan platformlardan birisi de örnekleri gittikçe artan sözlüklerdir. Diğer web sitelerine göre kullanıcıların deneyim ve tecrübelerinden beslenen sözlüklerde yer alan bilgiler daha sade ve yalındır. Katılımcıların yorumlarını da içeren sözlüklerin ilk örneği 1999 yılında kurulan ve interaktif sözlük kavramı ile tanışmamıza vesile olan ekşisözlük’tür. (Kahraman, 2014: 25)

Bugün sosyal medya ortamının ayrılmaz bir parçası olan ve en bilinen sözlükleri şu şekilde sıralayabiliriz: Ekşi, Uludağ, İTÜ, İnci, İHL, Kötü, Cogito, GS, Sozluk.org, Deniz, Dolu, Meydan, İncefikir, Eko, Private, Bilgi, Antisourtimes, Mürteci, Yeditepe, BOUN, Galatasaray, Medya, İÜ, KOÜ, EÜ, GS, KTÜ, Anti Ekşi, SAÜ, Kirli, Son, Edebiyat, Hacettepe, FU, Bursa, DEÜ, İzmir, Ezik, ODTÜ, AÜ, PAÜ, Uykusuz, Vampircik ve Rahat. (Bozkurt ve Biroğul, 2012:21)

4. Bloglar: Bloglar, Kişilerin veya aynı amaç kapsamında bir araya gelen kişilerin, grupların uzmanı oldukları, merak duydukları, birikime sahip oldukları, herhangi bir konuda fikirlerini beyan ettikleri sitelerdir, sayfalardır. Kısaca web günlüğü (weblog) olarak da tanımlanmaktadırlar. Blog, interneti temsil eden web ve içerik girmeyi temsil eden login kelimelerinin birleşmesinden (weB-LOGin) meydana gelmektedir.

Genel olarak yeniden eskiye doğru yazıların sıralandığı bloglar, amatör ve profesyonel olarak tasarlanmaktadır. Blogger, Blogcu, WordPress, azbuz.com, Windows Live Spaces, Live Journal gibi ücretsiz herkesin kullanabildiği blog siteleri olduğu gibi çeşitli kurumlar ve (ünirversiteler, şirketler, kamu kuruluşları, eğitim kurumları), çeşitli medya kuruluşları da (radikal, milliyet, hürriyet) kullanıcılarına blog hizmeti sunmaktadır. Kişiler farklı amaçlar için bu bloglara girerek kendi düşüncelerini, edindikleri bilgileri ve güncel konular hakkındaki yorumlarını paylaşmaktadırlar.

Blogların kullanımı 1999 yılında blog hizmeti vermeye başlayan Blogger’ın bu hizmeti ücretsiz hale getirmesi ile yaygınlaşmıştır. Google, 2003 yılında Blogger’ı satın aldı ve hizmet ağını genişletti. Türkiye’de bloglar 2005 yılında sonra belirgin olarak ön plana çıkmaya başladı. Ülkemizde bloglar sayesinde üne kavuşan pek çok kişi bulunmaktadır. Angutyus, Pucca, French Oje, Pink Freud bunlardan sadece birkaçıdır. Bu bloggerlar, zaman içinde basılı medyaya da geçiş yapmış örneğin Pucca adıyla sanal dünyada ünlenen Selen Işık Hürriyet gazetesinde, Angutyus Ot dergisinde köşe yazarlığına başlamıştır. Yine aynı blog yazarları Okyanus Yayınevi’nden Dizüstü Edebiyatı adı altında çıkan seride bloglarındaki yazılardan oluşan kitaplar kaleme almışlardır. Yine bu bağlamda okuyuculardan çok ilgi gören Dizüstü serisi, diğer blog ve twitter fenomenlerinin katılımıyla daha da genişlemiştir. Böylece yeni medyanın edebiyatımıza “dizüstü” olarak adlandırılan yeni bir türü kazandırmıştır. Bloglar konularına göre kişisel, kurumsal, tematik; yayınlanan bilgilerin niteliğine göre videoblog, photoblog, linklog gibi türlere ve bilgisayar dışı bazı iletişim aygıtlarına yönelik hazırlanan moblog gibi sınıflara ayrılabilmektedir. (Ceylan, 2013: 30)

5. Mikrobloglar: Bloglara göre daha kısa gönderilerin paylaşıldığı sosyal medya aracıdır. Anlık ve kısa iletilerin yanı sıra mikrobloglar aracılığı ile fotoğraf ve metin paylaşımı da yapılabilmektedir.

Mikrobloglar içerisinde en bilindik olanı Twitter’dır. Twitter, kullanıcılara 140 karakter ile metinler oluşturma fırsatı sunarken o an neler yaptıklarını ya da ne düşündüklerini anlatmalarına olanak tanıyan bir uygulama olarak kişilerin yanında dünyaca ünlü markalar, kurum ve kuruluşlar ile şirketler tarafından da kullanılmaktadır. Markalar, twitter üzerinden müşterilerin beklenti ve düşüncülerini takip edebilirken aynı zamanda bu mecrayı stratejik bir iletişim aracı olarak da değerlendirmektedirler.

Grahl (2015) ise sosyal medya araçlarını altı ana kategoride sınıflandırmaktadır.

1. Sosyal Ağlar (Social Networks): Kullanıcılarına benzer konulara ilgileri olan kişilerle iletişim kurma imkânı sağlayan servislerdir. En çok kullanılan sosyal ağlar Facebook ve LinkedIn’dir.

2. Yer İmleme Siteleri (Bookmarking Sites): Kullanıcılarına internetteki farklı web sayfalarını ve kaynakları kaydetme, organize etme ve bağlantıları yönetmek için kullanılan platformlardır. Yaygın olarak kullanılan yer imleme siteleri Pinterest, Delicious ve StumpleUpon’dur.

3. Sosyal Haberler (Social News): Kullanıcılarına hem link paylaşabilme, hem de kendi yazdıkları yazıları siteye yükleyebilme imkânı sağlayan platformlardır. Ayrıca, kullanıcılar paylaşılan içeriklere yorum ve oylama yapabilmektedirler. Yaygın olarak kullanılan sosyal haber siteleri Digg ve Reddit’tir.

4. Video ve Resim Paylaşım (Media Sharing): Kullanıcılarına fotoğraf video gibi medya araçlarının paylaşılmasına imkân veren platformlardır. Bir çok medya paylaşım servislerinin profil oluşturma ve yorum yazma gibi ek özellikleri de bulunmaktadır. YouTube, Instagram, Vimeo ve Flickr yaygın olarak kullanılan medya paylaşım araçlarıdır.

5. Mikrobloglar (Microblogging): Üye olanlara kısa güncellemeleri ulaştırmak amaçlı kullanılan servislerdir. En çok kullanılan mikroblog Twitter’dır.

6. Bloglar ve Forumlar (Blog Comments and Forums): Üyelerine mesajlarını yayınlama imkânı veren çevrimiçi forum siteleridir. Bloglarda forum sitelerine benzemektedirler yalnız blog yorumları genelde blog yazısı şeklinde olur.